हिरवा रंग 

​मैने तेरे लिये ही सात रंग के सपने चुने 

सपने सुरीले सपने ...

गुलजार साहेबांनी आपल्या स्वप्नांना सात रंगांमध्ये रेखाटलं, प्रत्येक स्वप्न वेगळं ! 'रंगुनी रंगात साऱ्या रंग माझा वेगळा' म्हणणारा प्रत्येक रंग वेगळा म्हणून त्याच्याभोवती रेंगाळणाऱ्या आठवणी सुद्धा वेगळ्या.

लहानपणी मराठीच्या पुस्तकात 'हिरवे हिरवे गार गालिचे, हरित तृणाच्या मखमालीचे' या ओळींत तर गवतफुला कवितेतील 'हिरवी नाजुक रेशिम पाती' मधला हिरवा रंग नंतर शांता बाईंच्या कवितेत चक्क हिरवा ऋतू झाला, 'ऋतू हिरवा, ऋतू बरवा पाचूचा मनी रुजवा'.

शंकर वैद्यांच्या एका कवितेत तर त्यांनी शांततेला हिरवा रंग दिला.

घराचे पाठीमागले दार उघडले

तेवढाच काय तो कडीचा आवाज

बाकी शांतता... हिरवी शांतता...

गार शांतता...

'निंबोणीच्या झाडामागे' हे अंगाई गीत ऐकतांना कल्पनेत पाहिलेलं निंबोणीचं झाड पण  हिरवं दिसायचं, ती छटा आईच्या स्पर्शाइतकी मुलायम वाटायची.

लहान असताना बोडणासाठी बोलावलं की हिरव्या रंगाचं परकर पोलक घालून आई सोबत जाणं, सुट्टीत झाडाच्या कच्च्या कैऱ्या पाडणं, श्रावणात आई बरोबर पत्री गोळा करणं, श्रावणी सोमवारी बेल, पूजेला विड्याची पानं तुळस आणणं, दारी आंब्याचा डहाळा लावणं.. हे करता करता हा रंग रोजच्या आयुष्याचा भाग बनला. 

'मेंदीच्या पानावर मन अजून झुलतंय ग' गुणगुणताना या रंगानं स्वप्न दाखवलं तर याच रंगाच्या चुड्यानं मेंदीने नटलेल्या हातांमध्ये वरमाला पाहिली. डोहाळ जेवणात याच रंगाच्या साडीत मातृत्वाची चाहूल अनुभवली. याच रंगाच्या पैठणी साडीत तिचं सौंदर्य तसूभर जास्त खुललं.. हा रंग सौभाग्याचं, चैतन्याचं, भरभराटीचं प्रतिक आहे म्हणूनच या रंगाला कायम विशेष महत्व दिलं.

समृद्धतेचं प्रतिक असणाऱ्या या रंगाला आपल्या तिरंग्यात मानाचं स्थान आहे. 

पृथ्वीवर निळ्या रंगासोबत अधिराज्य करणारा हा रंग. या रंगाची किमया कोणीतरी मुक्तहस्ते उधळण करावी तशी सर्वत्र पसरलेली दिसते. म्हणूनच वैशाख वणव्यानंतर या रंगाची चहूकडे पसरणारी जादू पाहण्यासाठी आपलं मन सुद्धा व्याकुळ होतं.

हरी हरी वसुंधरा पे

नीला नीला ये गगन

के जिस पे बादलों की

पालकी उड़ा रहा पवन 

ये कौन चित्रकार है,

ये कौन चित्रकार...

© कविता सहस्रबुद्धे